(B)randprogramma: Moderne Mythen

Over gender en seksuele oriëntaties gaan allerlei verhalen rond, maar deze identiteiten maken ook al eeuwenlang deel uit van verhalen. In sommige tradities lijkt juist in de mythologie meer ruimte voor verschillende identiteiten dan in de maatschappijen die deze verhalen vandaag de dag nog altijd vertellen. Welke rol spelen mythes voor de LHBTI-gemeenschap? En welke rol spelen verschillende genderidentiteiten en seksuele oriëntaties in de mythologie? In dit programma kijken we naar verhalen die bepalend zijn voor hoe de LHBTI-gemeenschap wordt gezien en zichzelf ziet.

Van Plato tot de democratie, vaak wordt gewezen naar de Griekse Oudheid als oorsprong van de Westerse beschaving. Tegenwoordig wijzen historici steeds vaker naar culturele bijdragen uit het antieke Noord-Afrika en het Nabije Oosten en ontkrachten ze het idee van een bloeiende cultuur die zonder invloed van buitenaf kon ontstaan. Ook wanneer we kijken naar de positie van Griekenland vandaag de dag wordt deze vaak losgekoppeld van de omgeving. Want hoewel het vaak niet het eerste land is waar men aan denkt bij ‘Balkan,’ maakt Griekenland (geografisch) toch wel degelijk deel uit van het schiereiland. Zelfs als we kijken naar de Griekse mythen zijn de allereerste versies van vele verhalen gebaseerd op het animisme van de gehele regio. Welke verhalen worden verteld over de oorsprong van een Griekse identiteit en wat wordt daarin stilgezwegen? Hoe verhoudt Griekenland zich tot de regio? In dit programma onderzoeken we het verhaal over de Griekse identiteit, de rol van de oudheid en hoe het idee van een nationale geschiedenis vandaag de dag doorspeelt.

Romantische rondreizigers, dieven, asocialen. Nog altijd gaan over de Roma talloze verhalen rond die leiden tot uitsluiting en onbegrip. Vrijwel nergens is de kracht van gedeelde verhalen zo duidelijk als wanneer ideeën zo diep ingebed zijn dat het moeilijk duidelijk te maken is dat het een narratief betreft, wanneer niet wordt opgekeken van discriminatie. Verhalen kunnen leiden tot beeldvorming, beeldvorming tot vooroordelen en vooroordelen tot het normaliseren van discriminatie en zelfs geweld.

Zelf hebben de Roma een rijke cultuur als het aankomt op volksverhalen en mythen over de oorsprong van hun tradities. Maar het delen van kennis leidt ook tot huiverigheid. Als je cultuur zodanig bedreigd wordt, kan bescherming ervan eruitzien als geslotenheid.Hoe beïnvloeden de verhalen die rondgaan over de Roma hun ervaringen in de samenleving? En wat als de geschiedenis van je cultuur vol raadselen zit (voor mensen van buitenaf)? Rondom de voorstelling Romáland openen we een gesprek over de mythes rondom de Roma gemeenschap. We kijken welke verhalen er rondgaan over de Roma en hoe deze hun positie in de maatschappij vormgeven.

Eén van de kenmerken van moderne mythen is dat ze vaak volgens de dominante ideeën/machtsstructuren en ideologieën worden geconstrueerd. Hiermee zijn het toch vaak verhalen ‘over,’ waarbij degenen over wie het gaat niet de vertellers zijn. Rebetiko is als muziekstijl daarmee misschien ook een voorbeeld van een anti-mythe. Met het zingen over ballingschap, verlies en slechte leefomstandigheden konden mensen die buiten de maatschappij stonden verhalen delen van de dagelijkse realiteit van minderheden en onderdrukte gemeenschappen, tegen de dominante stroming in.

In dit langer durende programma vieren we de anti-mythe. We duiken in de rol van muziek als manier om geschiedenis te bewaren en verhalen te vertellen en komen samen om met verschillende gasten de rol van gemeenschap te onderzoeken. Ieder is welkom om in en uit te lopen voor verschillende onderdelen.